Paranoid kişilik bozukluğu, diğer insanların hareketlerini küçültücü ve tehdit edici olarak algılayan aşırı duyarlılıktır.
Paranoyalar sağlıklı insanların da zaman zaman şüpheci yaklaşımlarından kaynaklı sahip olabileceği düşünce biçimi iken, paranoid kişilik bozukluğu olan bireylerin paranoyaları günlük hayatın işlevini ve kalitesini bozacak derecede yoğundur.
Paranoid kişilik bozukluğu bulunan bireyler kendilerini toplumdan izole etmeye meyillidir. İnsanlara güven konusunda sorun yaşadıklarından yakın ilişki kurmakta zorlanırlar. Paranoid bireyler etraflarındaki bir kişinin hoş görmedikleri davranışlarını diğer insanlara da atfederler. Bir kişinin ona yalan söylediğini yakaladığında diğer herkesin de kendisine yalan söylediğinden kuşkulanmaya başlar.
Paranoid Kişilik Bozukluğu Belirtileri
- Güvensizlik ve başkalarına karşı şüphe duyma
- Başkalarının zarar vermeye veya aldatmaya çalıştığına dair düşünceler
- Başkalarının sadakatine veya güvenilirliğine dair şüphe duyma
- Başkaları tarafından kullanılacaklarını düşünme nedeniyle güvensizlik
- Masum açıklamalar veya tehdit edici olmayan durumların kişisel hakaret veya saldırı olarak algılanması
- Algılanan olaylara veya hakaretlere öfkeli veya düşmanca tepki
- Eş veya sevgilinin sadakatsiz olduğuna dair şüphe
- Kin tutma eğilimi
Paranoid Kişilik Bozukluğu Tedavisi
Psikoterapi
Kişinin terapiye devamlılığı kişiye eşlik eden paranoya ve kaygılardan dolayı düşüktür. Durumunu inkar etme ve direnç gösterme söz konusu olduğundan paranoid kişilik bozukluğu olan hastalar bir uzman desteği almaktan çekinebilirler.
Tedavi konusunda kötü bir tablo karşımıza çıkmış olsa bile komorbiditesi olan Majör Depresyon, Obsesif- Kompusif Bozukluk gibi bozukluklar tedavinin odağı haline getirilebilir.
İlaçlar
Farmakolojik tedavi kişilik bozukluğu tedavisinde ikincil tedavi yöntemidir. En temel ve birincil yöntem psikoterapidir.
Psikolog Burak AKKAYA
Kaynakça: aktüel psikoloji, dsm 5 kriterleri, sinirbilim.org, acıbadem