Hayatın karmaşıklığı, duygusal dalgalanmalar ve stresle dolu anlarla dolu bir yolculuktur. İşte bu yolda, zihinsel sağlığımızı korumamıza ve duygusal dengeyi sürdürmemize yardımcı olan önemli araçlardan biri olarak “savunma mekanizmaları” ortaya çıkar. Bir nevi zihinsel kalkanlar olan bu mekanizmalar, bizi rahatsız edici düşüncelerden ve duygulardan korumaya yardımcı olurken, aynı zamanda sağlıklı bir psikolojik dengeyi sürdürme görevini üstlenirler. Peki, savunma mekanizmaları nedir ve nasıl işler? Gelerek birlikte keşfedelim.
devamını oku
Öfke Kontrolü: Günlük Hayatta Zorluklarla Başa Çıkma
Günümüzün hızlı tempolu dünyasında, birçok insan iş, trafik ve kişisel ilişkilerde yaşanan stres faktörleriyle karşı karşıya kalmaktadır. Bu durumda öfke kontrolü, sağlıklı bir yaşam sürdürebilmek ve ilişkileri düzgün bir şekilde yönetebilmek için büyük bir önem taşır. Bu makalede, günlük hayatta karşılaşılan zorluklarla başa çıkarken öfke kontrolünün nasıl sağlanabileceği üzerinde durulacaktır. Ayrıca öfke kontrolü bozukluğunun tanı ve tedavi kriterlerine de değinilecektir.
Öfke, bir kişinin tahammül sınırlarını aşan, saldırganlık, kızgınlık ve hatta öfke nöbetleriyle kendini gösteren bir duygudur. Öfke, gerçek veya algılanan tehditler, haksızlık, hayal kırıklığı veya stres gibi durumlarla tetiklenebilir. Beyindeki bazı bölgelerin etkileşimiyle ortaya çıkar.
devamını oku
İnsanların Karar Alma Süreci: Faktörler, Etkiler ve Öğrenme
Karar alma, insan yaşamının ayrılmaz bir parçasıdır. Günlük hayatta, kişisel ilişkilerde, iş yerinde ve daha birçok alanda kararlar vermek zorundayız. Ancak, karar alma süreci karmaşık bir fenomendir ve birçok etkene bağlıdır. Bu makalede, insanların karar alma sürecini anlamak için birçok faktörü ele alacak ve karar alma sürecinin nasıl şekillendiğini ve insanlar üzerindeki etkilerini inceleyeceğiz.
Karar alma süreci genellikle belirli bir hedefe ulaşmak için alternatifler arasından seçim yapmayı içerir. Bu süreç, genellikle aşağıdaki adımlardan oluşur:
-
- Problem veya hedef tanımlama: Karar verilmesi gereken bir problem veya hedefin belirlenmesi sürecidir. Bu aşamada, sorunun niteliği ve çözüm için gereken kriterler netleştirilir.
- Bilgi toplama: Karar vermeden önce gerekli bilgilerin toplanması ve analiz edilmesi sürecidir. Bu aşamada, bilgi eksikliği, doğruluk veya güvenilirlik gibi faktörler karar alma sürecini etkileyebilir.
- Alternatiflerin belirlenmesi: Olası çözüm veya seçeneklerin belirlenmesi sürecidir. Bu aşamada, farklı alternatiflerin değerlendirilmesi ve seçenekler arasında karşılaştırma yapılması önemlidir.
Bilişsel Çarpıtmalar (Düşünce Hataları)
Düşünce, duygu ve davranış bir bütünü temsil eder ve birbirini etkiler. Her bireyin duygu ve davranışları yaşadığı olayları nasıl yorumladığıyla ilişkilidir.
Yaşanılan olayların etkileri ve ona yüklenilen anlam kişiye özeldir. Olumsuz duygular fiziksel ve düşünsel olarak kişiyi olumsuz etkiler. Moraliniz bozuk olduğunda ya da kendinizi iyi hissetmediğiniz zamanlarda çok çabuk yorulur ve kendinizi güçsüz hissedebilirsiniz. Enerjiniz azalır ve sorunlara çözüm üretmekte zorlanabilirsiniz. Karşılaştığınız sorunları bütün olarak değerlendirmek yerine olumsuz tarafına yoğunlaşarak çözüm üretme ve olumlu düşünme yetinizi kaybedebilirsiniz. Yaşadığınız durumları daha abartılı, gerçekten uzak, fazla kişiselleştiren ya da fazla genelleştiren düşünce hatalarına düşebilirsiniz.
Özellikle psikolojik rahatsızlık yaşayan ya da stres altında olan bir kişinin olayları işlevsel olmayan öngörülerle algılama ve olumsuz bir şekilde yorumlama eğilimi vardır. Olayları nasıl algıladığınız önemlidir ve duygularınıza yön verir. Bazen algılarınız dış dünyada olan biteni size çarpıtarak aktarır. Bu nedenle yaşadığınız olaya yönelik uygun olmayan duygu durumu yaşarsınız. İşte bilişsel çarpıtmalar, düşüncedeki sistematik hatalardır. Bireyin gerçeği yanlış algılamasına neden olan düşüncelerdir.
Genel olan birkaç tanesi ise şöyledir;
devamını oku